ให้นักเรียนค้นคว้าในเรื่องต่อไปนี้ แล้วตอบลงในบล็อกของนักเรียน

1. กฎหมาย คืออะไร?

ตอบ  คำสั่งหรือข้อบังคับความประพฤติของมนุษย์  ซึ่งผู้มีอำนาจสูงสุดหรือรัฏฐาธิปัตย์เป็นผู้บัญญัติขึ้นผู้ใดฝ่าฝืน มีสภาพบังคับ 

2. ลักษณะสำคัญของกฎหมาย มีอะไรบ้าง?

ตอบ   1. ต้องเป็นคำสั่ง  หรือข้อบังคับ ของผู้มีอำนาจในรัฐ

             2. ใช้ควบคุมความประพฤติกรรมสมาชิก  ( คน )

             3.  ใช้บังคับทั่วไป  (  บังคับกับคนทุกคนในราชอาณาจักร )

             4.ใช้บังคับได้เสมอไป (ตลอดไปจนกว่าจะมีการยกเลิก )

             5. หากฝ่าฝืนต้องถูกลงโทษ

3. กฎหมายมีความสำคัญหรือมีประโยชน์อย่างไร?

 ตอบ  1.กฎหมายสร้างความเป็นระเบียบเรียบร้อยแก่สังคมเเละประเทศชาติ

          2.การบริหารราชการแผ่นดินและการปกครองบ้านเมืองเป็นไปด้วยความเรียบร้อย

          3.สังคมจะสงบสุขเมื่อคนปฎิบัติตามกฎหมาย

          4.กฎหมายสร้วงความเท่าเทียมในความเป็นมนุษย์

          5.กฎหมายเป็นกฎเกณฑ์ที่สำคัญเพื่อก่อให้เกิดความยุติธรรม

4. การแบ่งประเภทของกฎหมาย มีการแบ่งตามหลักเกณฑ์ใดบ้าง?

 ตอบ  การแบ่งประเภทของกฎหมาย

          หากใช้เกณฑ์การแบ่งโดยใช้แหล่งกำเนิด  แบ่งได้  2  อย่าง

                  -  กฎหมายภายใน

                  -  กฎหมายภายนอก

           เกณฑ์แบ่ง

                  นอกจากนี้กฎหมายภายในสามารถแบ่งออกได้อีก โดยมีเกณฑ์สำคัญได้แก่

                   เนื้อหา

                  - กฎหมายลายลักษณ์อักษร

                  - กฎหมายไม่เป็นลายลักณ์อักษร

                   สภาพบังคับ (โทษ) 

                  - กฎหมายอาญา

                  - กฎหมายแพ่ง

                   ลักษณะการใช้

                  - กฎหมายสารบัญญัติ

                             - ประมวลกฎหมายอาญา

                             - ประมวลกฎหมายเเพ่ง

                             - รัฐธรรมนูญ

                   - กฎหมายวิธีสบัญญัติ

                             - ประมวลกฎหมายวิอาญา

                             - ประมวลกฎหมายวิเเพ่ง

                    ฐานะเเละความสำพันธ์  รัฐ / ประชาชน

                  - กฎหมายมหาชน

                             - ประมวลกฎหมายอาญา

                             - รัฐะรรมนูญ

                  - กฎหมายเอกชน

                             - กฎหมายเเพ่ง

               กฎหมายภายนอก  ได้เเก่กฎหมายระหว่างประเทศ

               แบ่งตามลักษณะของฐานะกฎหมายเเละความสัมพันธ์  เช่น

                1.  กฎหมายระหว่างประเทศเเผนกคดีเมือง  (รัฐ :  รัฐ)

                2. กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีบุคคล  (บุคคล : รัฐ)

                3. กฎหมายระหว่างประเทศเเผนกคดีอาญา  (ระหว่างรัฐ ถ้อยทีถ้อยปฎิบัติปราบปรามอาชญากรรม 

                    ส่งตัวผู้ร้ายข้ามเเดน )

5. ให้นักเรียนเขียน ศักดิ์ หรือลำดับชั้นของกฎหมาย เรียงจากสูงไปหาต่ำ?

         ตอบ   1. รัฐธรรมนูญ

                   2.พระราชบัญญัติ  ประมวลกฎหมาย  พระราชกำหนด พระบรมราชโองการ

                   3. พระราชกฤษฎีกา

                   4. กฎกระทรวง

                   5. เทศบัญญัติ

6. ที่มาของกฎหมายในระบบ Civil Law มีอะไรบ้าง?

         ตอบ   เป็นระบบที่สืบทอดมาจากกฎหมายโรมัน ซึ่งให้ความสำคัญกับตัวบทกฎหมายที่บัญญัติขึ้นใช้โดยถูกต้องตามกระบวนการ บัญญัติกฎหมาย ดังนั้นที่มาประการสำคัญของระบบกฎหมายลายลักษณ์อักษร ก็คือกฎหมายที่มีการบัญญัติไว้เป็นลายลักษณ์อักษร ซึ่งอาจมีหลายลักษณะด้วยกัน เช่น รัฐธรรมนูญ ประมวลกฎหมาย พระราชบัญญัติ พระราชกำหนด พระราชกฤษฎีกา กฎกระทรวง เป็นต้น

7. ที่มาของกฎหมายในระบบ Common Law มีอะไรบ้าง?

        ตอบ   ระบบคอมมอนลอร์เป็นระบบกฎหมายที่พัฒนาขึ้นในประเทศอังกฤษตั้งแต่อดีตกาล ซึ่งในสมัยนั้นการใช้กฎหมายในประเทศอังกฤษได้รับอิทธิพลจากกฎหมายโรมันเพียงเล็กน้อย โดยกฎหมายที่ใช้บังคับก็คือ กฎหมายจารีตประเพณีของท้องถิ่นต่าง ๆ ของกลุ่มชนเป็นจำนวนมากที่มีภูมิลิเนาอยู่เขตพื้นที่ประเทศอังกฤษกระจัดกระจายอยู่ทั่วไปและมีจารีตประเพณี กฎเกณฑ์กำหนดวิถีชีวิตของสมาชิกในกลุ่มของตน ทำให้จารีตประเพณีมีลักษณะที่หลากหลายและขาดเอกภาพ จนกระทั่งมีการปกครองระบอบสมบูรณาญาสิทราชย์ภายใต้การปกครองของ “กษัตริย์” ที่มีอำนาจสูงสุดเด็ดขาด มีการจัดระบบการปกครองเสียใหม่ ในรูปการครองที่ดิน อันเป็นการเสริมให้พระมหากษัตริย์มีพระราชอำนาจเหนือศักดินาอื่นๆ เเละได้ตั้งตัวแทนของกษัตริย์ในลักษณะของศาลที่เดินทางไปตัดสินคดีในท้องถิ่นต่าง ๆ เรียกว่า “ศาลหลวง” ( Royal Corut ) วิธีการพิจารณาวินิจฉัยของศาลหลวงนั้นมี 2 วิธี 

8. ระบบกฎหมายในปัจจุบันมีกี่ระบบ ระบบใดบ้าง?

       ตอบ   2 ระบบ ได้แก่
คือ  1.ระบบCommon Law (ระบบกฎหมายจารีตประเพณี) คือ ระบบกฎหมายที่ไม่เป็นลายลักษณ์อักษร(คืออะไร?)  คือ ระบบกฎหมายที่ยึดถือคำพิพากษาเป็นบ่อเกิดของกฎหมาย  โดยนักกฎหมายระบบนี้เชื่อว่า การใช้กฎหมายที่บัญญัติเป็นลายลักษณ์อักษร เป็นกฎหมายที่แข็งกระด้างไม่เป็นธรรม(คือ ภาษาที่ใช้ร่างกฎหมาย อาจตีความได้หลายนัย ซึ่งผู้พิพากษาแต่ละท่านอาจตีความต่างกัน การตัดสินคดีในเรื่องเดียวกัน อาจวินิจฉัยต่างกันได้) ดังนั้น หากฝ่ายนิติบัญญัติ(สภาผู้แทนราษฎร)ตรากฎหมายขึ้น  ศาลในระบบcommon law จะตีความอย่างแคบ(เพื่อจำกัดการใช้กฎหมายที่สภาฯได้ร่างขึ้น ให้คลุมบรรดากรณีน้อยที่สุด)  เพื่อรักษาอำนาจเด็ดขาดของฝ่ายตุลาการในการวินิจฉัยอรรถคดี ดังนั้น เมื่อฝ่ายนิติบัญญัติออกกฎหมายแต่ละฉบับ จะสังเกตได้ว่า กฎหมายนั้นจะเขียนละเอียดอย่างยิ่ง มิให้ศาลใช้อำนาจตีความอย่างกว้าง ทั้งนี้  เพื่อให้ศาลใช้กฎหมายที่ร่างขึ้นตามความมุ่งหมายของฝ่ายนิติบัญญัติ

       2.ระบบCivil  Law คือ ระบบกฎหมายลายลักษณ์อักษร คือ ใช้ระบบประมวลกฎหมาย  นักกฎหมายในระบบCivil Lawจะยึดถือกฎหมายที่ตราขึ้นจากฝ่ายนิติบัญญัติ และใช้กฎหมายตามเจตนารมณ์และความมุ่งหมายแห่งกฎหมายนั้น ๆ  ยึดถือตัวบทเป็นสำคัญ  คำพิพากษาฉบับก่อน ๆ เป็นเพียงแนวทางหรือตัวอย่างในการวินิจฉัยคดีเท่านั้น  ในเรื่องเดียวกันศาลยุคหลังอาจเดินตามหรือไม่เดินตามคำพิพากษาก่อนหน้านั้นย่อมได้

9. ประเทศไทย เป็นประเทศที่ใช้ระบบกฎหมายใด?

      ตอบ  ประเทศไทยใช้ระบบกฎหมาย civil law  หรือเรียกว่าระบบประมวลกฎหมาย หรือระบบกฎหมายลายลักษณ์ อักษร

10. องค์ประกอบสำคัญของ "รัฐ" มีอะไรบ้าง?

      ตอบ  องค์ประกอบสำคัญของรัฐ มี 4 ประการ คือ 

1. ประชากร รัฐทุกรัฐจะต้องมีประชากรจำนวนหนึ่งซึ่งเป็นกลุ่มคนที่มีจุดมุ่งหมายและมีประโยชน์ร่วมกัน จำนวนประชากรของแต่ละรัฐอาจมีมากน้อยแตกต่างกันไป ที่สำคัญคือ จะต้องมีประชากรดำรงชีพอยู่ภายในขอบเขตของรัฐนั้น

2. ดินแดน รัฐต้องมีดินแดนอันแน่นอนของรัฐนั้น กล่าวคือ มีเส้นเขตแดนเป็นที่ยอมรับของนานาประเทศทั้งโดยข้อเท็จจริงและโดยสนธิสัญญา ทั้งนี้รวมถึงพื้นดิน พื้นน้ำและพื้นอากาศ

3. อำนาจอธิปไตย อำนาจอธิปไตย คือ อำนาจรัฐ หมายถึง อำนาจสูงสุดในการปกครองประเทศ ทำให้รัฐสามารถดำเนินการทั้งในส่วนที่เกี่ยวกับการปกครองภายในและภายนอก

4. รัฐบาล รัฐบาลคือ องค์กรหรือหน่วยงานที่ดำเนินงานของรัฐในการปกครองประเทศ รัฐบาลเป็นผู้ทำหน้าที่สาธารณะสนองเจตนารมย์ของสาธารณชนในรัฐ เพื่อรักษาผลประโยชน์ของประชาชนและป้องกันการรุกรานจากรัฐอื่น รัฐบาลเป็นองค์กรทางการเมืองที่ขาดไม่ได้ของรัฐ